Z części zgromadzonych w Muzeum eksponatów zorganizowano stałą wystawę, na której znalazły się m. in. dokumenty, zdjęcia, rękopisy, tomiki poetyckie wydane za życia poety oraz powojenne wydania jego twórczości.
Ekspozycja przypomina biografię Józefa Czechowicza, wiodącą od kołyski w lubelskiej suterenie do pozycji „księcia poetów” w urodzajnym na poetyckie talenty okresie literatury polskiej. Ukazuje w porządku chronologicznym dzieciństwo i lata szkolne autora Kamienia, jego rozwój poetycki, począwszy od debiutu, różnorodne inicjatywy organizatorskie, etap przejmowania roli przywódcy młodej poezji, świadectwa pamięci o poecie i jego dziele literackim. Na wystawie zostały zaprezentowane m. in. dokumenty, zdjęcia, tomiki poetyckie wydane za życia poety oraz powojenne wydania jego twórczości.
Po Józefie Czechowiczu ocalało bardzo mało osobistych przedmiotów. Jego ostatnie mieszkanie znajdujące się na warszawskim Mokotowie przy ulicy Narbutta 11 a, opuszczone przez poetę w pierwszych dniach września 1939 roku, zostało dość szybko okradzione z tego, co było łatwo spieniężyć. Na szczęście złodziei nie interesowały rękopisy, maszynopisy, bruliony i niektóre z książek należące do Józefa Czechowicza. Te w sporej części ocalały wyniesione z mieszkania przez Wacława Mrozowskiego. Nieliczne przedmioty, jakie udało się zgromadzić, prezentujemy na wystawie w naszym Muzeum. Są to między innymi dwa dzwoneczki przywiezione z Francji, obrus i serwetki z wyszytymi przez siostrę poety – Katarzynę Głuszewską – inicjałami autora Kamienia. Ekspozycję uzupełnia łyżeczka należąca do rodziców Józefa Czechowicza z wygrawerowanymi inicjałami jego ojca – Pawła oraz przedmioty pochodzące sprzed II wojny światowej, które odpowiadają opisowi rzeczy znajdujących się w pokoju poety. Te nieliczne przedmioty warto skonfrontować z bardzo bogatą spuścizną literacką Józefa Czechowicza, jaką pozostawił po sobie twórca tragicznie zmarły zaledwie w wieku 36 lat i którą, pomimo jej rozproszenia w czasie wojny, udało się w naszym Muzeum zgromadzić.
scenariusz – Ewa Łoś
opracowanie plastyczne – Barbara i Stanisław Bałdygowie
Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza jest oddziałem Muzeum Narodowego w Lublinie. Projekt organizacji zrodził się pod koniec lat pięćdziesiątych w miejscowym środowisku literackim.
Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza jest oddziałem Muzeum Narodowego w Lublinie. Projekt organizacji tej placówki zrodził się pod koniec lat pięćdziesiątych w miejscowym środowisku literackim. Z propozycją jej utworzenia wystąpili jako pierwsi Stanisław Fita i Lech Ludorowski. W artykule Ocalmy pamięć wielkich postulowali, by zorganizować muzea Bolesława Prusa w Nałęczowie, Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej oraz Józefa Czechowicza i Henryka Wieniawskiego w Lublinie. Propozycję tę poparli żyjący jeszcze wówczas przyjaciele Czechowicza: Feliks Araszkiewicz, Konrad Bielski, Wacław Gralewski i Kazimierz Andrzej Jaworski, którzy deklarowali przekazanie posiadanych pamiątek oraz książek z dedykacjami poety.
Pomysł został życzliwie przyjęty przez władze miejskie. Idea utworzenia placówki urealniła się w latach 1963-1965, kiedy Tadeusz Kłak – ówczesny kierownik Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie – zebrał ogromną ilość dokumentów, listów oraz rękopisów Józefa Czechowicza i na ich podstawie opracował pierwszy projekt scenariusza stałej wystawy muzealnej.
Muzeum zostało otwarte 9 września 1968 roku w dwudziestą dziewiątą rocznicę śmierci poety. Przez prawie trzydzieści lat swojej działalności mieściło się w zabytkowym, poklasztornym budynku przy ulicy Narutowicza 10. W 1999 roku utraciło swoją dotychczasową siedzibę, a po trzech latach pracy w siedzibie tymczasowej w Dworku Wincentego Pola i jednoczesnego remontu nowego lokalu – 9 września 2002 roku zainaugurowało działalność w kamienicy przy ulicy Złotej 3, ofiarowanej miastu na cele kultury przez zasłużoną dla Lublina rodzinę Riabininów.
Odczytywanie miejsca. Historia kamienicy przy ulicy Złotej 3 i dzieje rodziny Riabininów
Na wystawie zamieszczono m. in. kopie szesnastowiecznych akt miejskich dotyczących historii kamienicy oraz dokumenty i fotografie, które przybliżają losy zasłużonej nie tylko dla Lublina, ale także dla nauki i kultury polskiej, rodziny Riabininów.
Kamienica stała się własnością znanego lubelskiego rodu w drugiej połowie XIX wieku. W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkał tutaj Jan Riabinin (1878-1942), archiwista, historyk, kustosz Archiwum Państwowego w Lublinie, autor wielu opracowań historycznych oraz artykułów popularyzatorskich, dotyczących przeszłości rodzinnego miasta. Jego prace są wysoko oceniane przez historyków; on sam traktował badania nad dziejami Lublina jako życiową misję.
Ostatnim właścicielem kamienicy był Sergiusz Riabinin (1918-1997), ceniony biolog, nauczyciel akademicki, poeta, bibliofil. Jako pierwszy w Europie i jedyny w Polsce podjął wiele lat temu badania w dziedzinie fenologii – nauki zajmującej się sezonowymi rytmami przyrody. Napisał szereg prac z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego, entomologii, ornitologii, faunistyki i dydaktyki biologii. Wspólnie z żoną Danutą opracował pierwszy w Europie podręcznik biologii dla niewidomych. Jego dzieło literackie i naukowe wciąż stanowi inspirację dla filozofii przyrody i ekologii franciszkańskiej.
W 1995 roku Riabininowie przekazali swój dom miastu z przeznaczeniem na cele kultury
scenariusz – Anna Mazurek
opracowanie plastyczne – Barbara i Stanisław Bałdygowie