07-09-2015 - 07-09-2015
Archiwum wydarzeń

„Niezłomnym – Ojczyzna” 7.09.2015

O godzinie 12.00 na Zamku Lubelskim odbyła się uroczystość przekazania kamienia węgielnego pod budowę pomnika „Niezłomnym – Ojczyzna” księdzu proboszczowi parafii św. Bartłomieja w Morawicy.

 

W Polsce w latach 1944-1954 sądy wojskowe skazały za przestępstwa polityczne 45 706 osób. Najtragiczniejsze były lata 1944-1948, kiedy to wydano 2500 wyroków śmierci, z czego do końca 1946 roku wykonano ponad tysiąc.
W latach 1944-1954, okresie brutalnego tłumienia wszelkiego oporu niepodległościowego więzienie na Zamku Lubelskim odegrało szczególną rolę. Zamek pełnił wówczas funkcję więzienia centralnego dla tej części wyzwolonych ziem i podlegał NKWD oraz kontrwywiadowi Armii Czerwonej. Był miejscem kaźni i etapem deportacji do łagrów w głąb ZSRR. Przez jego mury przeszło ok. 35000 więźniów, działał tu Sąd Wojskowy Garnizonu Lubelskiego, ferujący wyroki bez udziału oskarżyciela i obrońcy. Ofiarami pierwszych wyroków śmierci, wykonanych 15 listopada 1944 na zamkowym dziedzińcu byli Stanisław Siwiec, Franciszek Gandzała i Tadeusz Benesz. Lubelskie sądy wojskowe od listopada 1944 do lutego 1954 roku skazały na śmierć co najmniej 180 osób. Wyroki śmierci były zatwierdzane w dniu następnym lub po kilkunastu dniach. Egzekucji dokonywano przez rozstrzelanie, najczęściej w piwnicach nieistniejącego już dziś budynku administracyjnego, który stał przed frontem Zamku. Zwłoki grzebano w tajemnicy, przeważnie nocą, w bezimiennych grobach na terenie cmentarza przy ulicy Unickiej.

Parafia św. Bartłomieja w Morawicy koło Krakowa podjęła się realizacji pomnika „Niezłomnym – Ojczyzna”. Pomnik zaprojektował prof. Czesław Dźwigaj.
Zawierać będzie ziemię z miejsc pochówków „Niezłomnych” oraz kamienie z budynków więzień, w których ich mordowano. Mur z imionami i nazwiskami będzie symbolem ich niezłomnej postawy.

Muzeum Lubelskie w Lublinie jako pierwsze przekaże kamień węgielny pod budowę pomnika w Morawicy podczas uroczystości w dniu 7 września o godz. 12:00 na Zamku Lubelskim.
W wydarzeniu udział wezmą przedstawiciele organizacji kombatanckich.

Patronat Honorowy nad budową pomnika przyjęli : Ks. Kard. Stanisław Dziwisz; Instytut Pamięci Narodowej oraz NSZZ „SOLIDARNOŚĆ”.

 

 

Projekt wstępny pomnika "Niezłomnym - ojczyzna"
Projekt pomnika

Fundusze Europejskie - Logotyp
Rzeczpospolita Polska - Logotyp
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Logotyp
Unia Europejska - Logotyp