19 maja 2025
AKTUALNOŚCI, Muzeum Józefa Czechowicza

CZECHOWICZ WIELOKROTNY. WYSTAWA

Zapraszamy na wystawę „Czechowicz wielokrotny. Portrety – wspomnienia – legendy”, której wernisaż odbędzie się w Muzeum Józefa Czechowicza 23 maja o godzinie 18.00.
„Samych portretów własnych mam sześć sztuk różnych autorów. Malarze lubelscy (Kurzątkowski, Wydra, Miklaszewski, Chomicz, Ziółkowski) bardzo się zaprzyjaźnili ze mną i często godziny spędzamy na miłych rozmowach w kawiarni lub u mnie”, napisał Józef Czechowicz w liście do siostry, Kazimiery Głuszewskiej. Słowa te zwracają uwagę nie tylko na fakt, że poeta związany był ze środowiskiem artystów plastyków, ale również na to, jak mocno był przywiązany do swoich wizerunków.
W utworach Józefa Czechowicza przewija się motyw zwielokrotnienia tożsamości. Poeta wprowadza do swoich tekstów motywy sobowtóra, rozszczepienia osobowości, jak również jej multiplikacji. Obrazy takie stanowią punkt wyjścia do refleksji nad niestabilnym charakterem tożsamości nowoczesnej, która ulega nieustającym przeobrażeniom i przemianom. Czechowicz pisał o tym w jednym z ostatnich opublikowanych za życia wierszy, gdzie przewidział w symboliczny sposób własną śmierć: „rozmnożony cudownie na wszystkich nas/ będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie” (“żal” z tomu “nuta człowiecza”, 1939).
Wystawa „Czechowicz wielokrotny” przedstawia różne wymiary tych transformacji. Prezentujemy na niej portrety, które patron naszego muzeum gromadził w sposób konsekwentny. Stworzyli je między innymi Witkacy, Roman Kramsztyk, Jan Wydra, Jan Samuel Miklaszewski. Ponadto poeta chętnie pozował do fotografii, które – podobnie jak dzieła malarskie – miały eksponować różne cechy jego tożsamości.
Czechowicz chętnie kreował legendy na swój temat. Dotyczyły jego pochodzenia oraz tajemniczych wydarzeń, które osnuwały jego biografię nimbem tajemnicy i magii. Z tego względu zdecydował się również na zmianę imienia i często przedstawiał się jako „Henryk Czechowicz”. Wierzył, że zmiana taka jest równoznaczna z transformacją osobowości. Motyw ten pojawia się w wielu wierszach, których podmiot ulega rozdwojeniu bądź zwielokrotnieniu.
Na ekspozycji przywołujemy także portrety literackie, w których autorzy opisali Józefa Czechowicza w zróżnicowany sposób. Wyłania się z nich wielowymiarowa sylwetka poety, której kształt uzależniony był od perspektywy, z jakiej spoglądali na niego inni twórcy. Prezentowane tutaj obrazy oraz teksty są również zaproszeniem do tego, aby zwiedzające wystawę osoby wkroczyły w pełen lustrzanych odbić wiat poezji, która potrafi oddać najbardziej precyzyjny obraz złożonej tożsamości człowieka. Wystawa będzie prezentowana do 4 października bieżącego roku.


Partnerem wydarzenia jest Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, na którego scenie prezentowany jest spektakl „Czechowicz. 20 i 2” – tragikomiczny dramat muzyczny, będący wyjątkową, sceniczną biografią Józefa Czechowicza.

Fundusze Europejskie - Logotyp
Rzeczpospolita Polska - Logotyp
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Logotyp
Unia Europejska - Logotyp