„W poszukiwaniu trzeciego wymiaru” – Tytus Dzieduszycki i Jan Ziemski 15.06.2015

Zapraszamy na wystawę!

Wystawa prezentuje prace Tytusa Dzieduszyckiego i Jana Ziemskiego – artystów związanych w drugiej połowie lat 50. z lubelską Grupą „Zamek” i kontynuujących kariery artystyczne samodzielnie i niezależnie.

Tytus Dzieduszycki (1934–1973) przeniósł się do Paryża, tworzył obiekty przestrzenne. Jan Ziemski (1920–1988) pozostał w Lublinie, rozwinął oryginalną wersję obrazów optycznych. Jednak pierwsze, inicjacyjne doświadczenia artystyczne dotyczyły „odwilżowego”, nowoczesnego myślenia o sztuce – podważania iluzyjnej koncepcji obrazu „w poszukiwaniu trzeciego wymiaru”.

Przedstawiony wybór prac artystów kreśli zasadnicze wątki ich twórczości. Akcentuje cierpliwe i wnikliwe badania Ziemskiego nad materią i skalą obrazu, zainteresowanie różnorodnością form elementarnych, tworzących gęstą substancję „Formur”, a wreszcie dynamikę i rytm geometrycznych „obrazów optycznych”. Twórczość Dzieduszyckiego pokazana jest od wczesnych „architektonicznych” studiów rysunkowych po późniejsze konstrukcje przestrzenne. Trójwymiarowe obiekty Dzieduszyckiego, łącząc dyscyplinę geometrycznych podziałów z nieokreśloną, swobodną strukturą organicznych i nieorganicznych elementów, wpisywały się w ideę samoistnego obiektu propagowanego w kręgu Grupy „Zamek”.

Twórczość obu artystów nie tylko określała ważny aspekt polskiej sztuki nowoczesnej, ale także dzisiaj stanowi istotne świadectwo przeobrażeń artystycznych. W swoich śmiałych i radykalnych działaniach podważali reguły malarstwa – sięgając po różnorodne tworzywa, eksponowali materię i przestrzeń. Porzucili formułę kolorystycznej estetyzacji, posługując się zróżnicowaną tkanką, przypominającą spękane skamieliny, prowizoryczne konstrukcje, zabłocone mury. Tworząc na pograniczu malarstwa, konstrukcji i materii poszerzyli pole obrazowania rzeczywistości i wnikania w jej zakamarki. Dokonali przemiany obszaru wizualności w kierunku obrazu-rzeczy, autonomicznego przedmiotu, wyznaczając trop awangardowych poszukiwań w kolejnych dekadach. Ich postawa rozwijała koncepcję trzeciego wymiaru w zagadkowy i nieuchwytny czwarty wymiar, łączący chropowatość materii z dynamiką zmiennych kształtów.

Kurator: Marcin Lachowski

Wystawę można oglądać na Zamku Lubelskim do 15 czerwca 2015 r.