„Czysto, gładko i na kancik” 28.05.2015

Zapraszamy na wystawę zabytkowych żelazek.

Muzeum Regionalne w Kraśniku Oddział Muzeum Lubelskiego w Lublinie

zaprasza
na wystawę
„Czysto, gładko i na kancik”
obejmującej ponad dwieście zabytkowych żelazek z kolekcji Marka Soleckiego

Urządzenie do wygładzania tkaniny za pomocą wysokiej temperatury i nacisku to znane wszystkim żelazko. W średniowieczu Chińczycy do prasowania jedwabiu stosowali rondle z rozpalonymi węglami w środku. Natomiast już w XVIII wieku w powszechnym użyciu do prasowania służył wygładzony blok metalu z uchwytem .
Kształt żelazka przypomina stopę, z trójkątnie zakończonym czubem i płaską krawędzią z tyłu. Kształt ten upowszechnił się w następnych konstrukcjach i ze względu na wygodę prasowania niewiele się zmienił. Natomiast sposób nagrzewania mocno ewoluował. Początkowo nagrzewano żelazka na płycie pieca kuchennego. Bezwładność cieplna metalu pozwalała na utrzymanie przez kilka minut temperatury dostatecznie wysokiej, aby prasowanie było skuteczne.
Po ostygnięciu żelazko trzeba było ponownie podgrzać przez postawienie go na piecu. Udoskonaleniem żelazka była konstrukcja w której nad stopą umieszczono palenisko na węgiel drzewny. Kawałki żaru podtrzymywały wysoką temperaturę bez konieczności odstawiania go co chwilę na płytę kuchenną. Później węgiel zastąpiono metalową sztabką „duszą” rozgrzewaną w palenisku. Ciekawostką są żelazka nagrzewane przez palniki spirytusowe i gazowe.
Używane obecnie żelazko elektryczne wynalazł Henry Seeley w 1882 roku. Wewnątrz żelazka umieścił elektrycznie podgrzewaną spiralę grzejną zasilaną z domowej sieci elektrycznej. Później dodano termoregulator pozwalający na utrzymanie żądanej temperatury i urządzenie nawilżające.

Marek Solecki – nauczyciel biologii w Zespole Szkół nr 3 w Kraśniku, od 2007 roku prezes Kraśnickiego Klubu Kolekcjonerów, od lat dziecięcych zbieracz i pasjonat starych przedmiotów.
Kolekcjonuje żelazka, wagi, butelki, syfony, ceramikę urzędowską, pieprzniczki, solniczki, kropielniczki i……. kieraty.

Wystawę można oglądać w salach Muzeum Regionalnego w Kraśniku przy ulicy Piłsudskiego 2a.