Debata online na temat dziedzictwa archeologicznego
Debata ekspertów i amatorów na temat strategii ochrony, cyfryzacji i popularyzacji zabytków i stanowisk archeologicznych w Polsce, Norwegii i sąsiadujących krajach Europy Wschodniej, 25 maja (czwartek), godzina 17.00-19.00
Opiniotwórcze dyskusje nad ważnymi problemami znaczenia dziedzictwa kulturowego i potrzebą jego ochrony prowadzone w formie konferencji, warsztatów i debat są jednymi z istotnych działań w projekcie „Dziedzictwo dostępne. Profesjonalizacja kadr kultury i upowszechnienie dziedzictwa kulturowego – interdyscyplinarne partnerstwo Muzeum Narodowego w Lublinie i Muzeum Historii Kultury w Oslo“, który jest realizowany dzięki dofinansowaniu Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Projekt podejmuje różnorodne zadania na płaszczyźnie interdyscyplinarnego zarządzania dziedzictwem kulturowym, w tym wymiany wiedzy na temat digitalizacji 3D zabytków kultury materialnej i wykorzystania tej dokumentacji dla ochrony, konserwacji i promocji dziedzictwa kulturowego.
W debacie na temat strategii ochrony, cyfryzacji i popularyzacji zabytków i stanowisk archeologicznych w Polsce, Norwegii i sąsiadujących krajach Europy Wschodniej udział wzięli badacze, muzealnicy, konserwatorzy, a także osoby amatorsko zajmujące się poszukiwaniem zabytków. Szczególnie istotna będzie wymiana poglądów na temat skuteczności polityki ochrony dziedzictwa w Polsce i Norwegii oraz w Ukrainie. Wśród tematów do debaty znajdą się kwestie związane z: dostępnością danych o stanowiskach archeologicznych, działalnością poszukiwaczy-amatorów oraz jej konsekwencjami, digitalizacją dziedzictwa archeologicznego oraz badań ratowniczych stanowisk archeologicznych.
Debata odbyła się w formule online (na platformie zoom) i była nagrywana, a następnie opublikowana w formie podcastu. Po debacie powstanie także publikacja podsumowująca, w której znajdą się opinie zaproszonych gości.
Debata przeprowadzona przy współpracy z Fundacją Polska Debatuje.
W debacie udział wzięli:
Bartłomiej Bartecki – absolwent studiów archeologicznych w Uniwersytecie Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie. Od 2012 roku do chwili obecnej dyrektor Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie. Inicjator oraz założyciel Masłomęckiego Stowarzyszenia “Wioska Gotów”, zajmującego się popularyzacją archeologicznego dziedzictwa regionu hrubieszowskiego. Współautor projektu budowy skansenu archeologicznego oraz Centrum Dziedzictwa Archeologicznego i Kulturowego – Laboratorium Historiae Gothorum w Wiosce Gotów w Masłomęczu. Organizator wydarzeń plenerowych oraz koordynator wielu projektów, publikacji i wystaw z zakresu popularyzacji archeologii. Propagator współpracy środowisk naukowych z grupami oraz z przypadkowymi odkrywcami.
Łukasz Miechowicz, dr – archeolog, pracownik Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Absolwent Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się archeologią średniowiecza i okresu nowożytnego, metodyką badań archeologicznych oraz dokumentacji zabytków, zwłaszcza tzw. nowymi technologiami. Kierownik misji archeologicznej w Chodliku IAE PAN. Poza Polską uczestniczy w projektach badawczych na Bliskim Wschodzie oraz w Grecji. W 2023 roku został społecznym opiekunem zabytków archeologicznych w powiecie opolskim (lubelskim).
Radosław Nowek, reprezentuje Stowarzyszenie Historyczne „Pasja”. Regionalista, pasjonat historii, poszukiwacz amator od 1986 roku. Współpracuje z wieloma podmiotami zajmującymi się dziedzictwem kulturowym zachodniej części Lubelszczyzny: muzeami, izbami pamięci, archeologami, władzami miast i gmin. Z zawodu inżynier branży wodociągowej. Obecnie pracuje jako dyrektor zakładu gospodarki komunalnej w Stąporkowie.
Agnieszka Stachyra – absolwentka studiów archeologicznych w Uniwersytecie Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie. Ma w swojej karierze zawodowej doświadczenie pracy w dużej firmie zlecającej i nadzorującej archeologiczne badania przedinwestycyjne przy inwestycjach drogowych. Obecnie pracuje na stanowisku naczelnika Wydziału Inspekcji Zabytków Archeologicznych w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Lublinie.
Valeriia Korniienko – przedstawicielka władz miasta Włodzimierz (Ukraina), odpowiedzialna między innymi za realizację międzynarodowego projektu transgranicznego dotyczącego ochrony i popularyzacji dziedzictwa archeologicznego pt. „Gocki Szlak: wspólna historyczna podróż w przeszłość”.
Marte Spangen, PhD – Profesor nadzwyczajna archeologii w Muzeum Historii Kultury w Oslo. Poprzednio profesor nadzwyczajna archeologii w Norweskim Uniwersytecie Arktycznym. Specjalizuje się w archeologii Sammów. Zanim uzyskała doktorat na Uniwersytecie Sztokholmskim, zdobyła szerokie doświadczenie w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym w różnych częściach Norwegii. W latach 2018-2019 zainicjowała i opublikowała pierwszy w Norwegii podcast archeologiczny. Obecnie koncentruje się na znaleziskach pozyskanych przy użyciu wykrywaczy metali oraz współpracy z poszukiwaczami. Jest również członkiem grupy roboczej opracowującej obywatelski program naukowy w MHK. Zasiada obecnie w zarządzie Medieval Europe Research Community (MERC).
Steinar Kristensen – archeolog, absolwent Uniwersytetu w Oslo. Posiada duże doświadczenie w badaniach wykopaliskowych. W ostatnich latach szczególną uwagę poświęcał cyfrowej dokumentacji badań terenowych. Późniejsze działania obejmują infrastrukturalny projekt z zakresu cyfrowej dokumentacji wykopalisk archeologicznych w całej Norwegii. Jest zaangażowany w projekty badawcze jako specjalista GIS oraz w obywatelski program naukowy w Muzeum Historii Kultury Uniwersytetu w Oslo.
Moderatorzy debaty:
Gabriela Manista – Prawniczka, doktorantka w Katedrze Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury Uniwersytetu Warszawskiego, absolwentka studiów podyplomowych na Sorbonie. Obecnie pracuje w Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN. Jej praca akademicka koncentruje się na dziedzictwie cyfrowym i otwartym dostępie do nauki. W latach 2019-2022 była w Zarządzie Fundacji Debata Polska, prowadząc wiele projektów z muzeami i instytucjami kultury w Polsce.
Konrad Kiljan – Badacz komunikacji w Katedrze Antropologii Mediów Uniwersytetu Warszawskiego i New Ethos Lab Politechniki Warszawskiej. Konrad analizuje mechanizmy perswazyjne w komunikacji politycznej i biznesowej, łącząc teorie retoryczne z metodami obliczeniowymi, w tym technikami przetwarzania języka wspomaganymi Sztuczną Inteligencją. Prezes Pracowni Zmiany, w latach 2018-2022 Prezes Fundacji Polska Debatuje, lider projektów edukacyjnych International Debate Education Association.
W oparciu o debatę ekspertów powstał podcast oraz broszura:
Heritage Accessible Debate
Opinion-forming discussions on important issues of the importance of cultural heritage and the need to protect it, conducted in the form of conferences, workshops and debates, are one of the important activities in the project “Heritage Accessible. Professionalization of cultural workers and dissemination of cultural heritage – an interdisciplinary partnership of the National Museum in Lublin and the Museum of Cultural History in Oslo”, which is implemented thanks to co-financing from Iceland, Liechtenstein and Norway under the EEA grants. The project undertakes various tasks at the level of interdisciplinary management of cultural heritage, including the exchange of knowledge on the 3D digitization of monuments of material culture and the use of this documentation for the protection, conservation and promotion of cultural heritage.
The debate was attended by researchers, museologists, conservators, as well as amateur prospectors. The exchange of views on the effectiveness of heritage protection policy in Poland, Norway and Ukraine was particularly important. Among the topics for debate was issues related to: the availability of data on archaeological sites, the activities of amateur prospectors and their consequences, digitization of archaeological heritage and rescue research of archaeological sites.
The debate took place online (on the zoom platform) and was recorded and published in the form of a podcast. We published also a summary publication, which includes the opinions of the invited guests.
The debate was organized on our behalf and moderated by the Polska Debatuje Foundation.
There was also a live stream on Facebook. Link to the event>>>
Participation in the debate is tantamount to granting free consent to recording, photographing, filming or making any other type of recording of the image or statements of the participants of the debate and their subsequent use in the statutory activities of the National Museum in Lublin and the Polska Debatuje Foundation, including in particular for the production of the podcast from the debate and the publication of a booklet summarizing the debate, as well as for educational and promotional activities.
Participants of the debate:
Bartłomiej Bartecki – a graduate of archaeological studies at the Maria Curie–Skłodowska University in Lublin. From 2012 to the present, director of the Museum of Fr. Stanisław Staszic in Hrubieszów. Initiator and founder of Masłomęckie Association “Wioska Gotów”, dealing with the popularization of the archaeological heritage of the Hrubieszów region. Co–author of the project for the construction of an archaeological open–air museum and the Center for Archaeological and Cultural Heritage – Historiae Gothorum Laboratory in the Gotów Village in Masłomęcz. Organizer of outdoor events and coordinator of many projects, publications and exhibitions in the field of popularizing archeology. Promoter of cooperation between the scientific community and detectorist groups and with accidental discoverers.
Łukasz Miechowicz, PhD – archaeologist, employee of the Institute of Archeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences. A graduate of the Institute of Archeology of the University of Warsaw. He deals with the archeology of the Middle Ages and the modern period, methodology of archaeological research and documentation of monuments, especially the so-called new technologies. Head of the archaeological mission in Chodlik IAE PAN. Outside Poland, he participates in research projects in the Middle East and Greece. In 2023, he became the social guardian of archaeological monuments in the Opole (Lublin region) district.
Radosław Nowek, represents the Historical Association “Pasja”. Regionalist, history enthusiast, amateur seeker since 1986. He cooperates with many organizations dealing with the cultural heritage of the western part of the Lublin region: museums, memory chambers, archaeologists, city and commune authorities. A water industry engineer by profession. Currently, he works as the director of the municipal management plant in Stąporków.
Agnieszka Stachyra – a graduate of archaeological studies at the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. In her professional career, she has worked in a large company commissioning and supervising archaeological pre-investment research in road investments. Currently, she works as the head of the Archaeological Monuments Inspection Department at the Provincial Office for the Protection of Monuments in Lublin.
Valeriia Korniienko – representative of the city authorities of Włodzimierz (Ukraine), responsible, among others, for the implementation of an international cross-border project on the protection and popularization of archaeological heritage entitled “The Goth’s Path: A Joint Historical Journey into the Past”.
Marte Spangen, PhD – Associate Professor of Archaeology at the Museum of Cultural History in Oslo. Spangen is specialized in Saami archaeology and previously worked as Associate Professor of Archaeology at UiT – the Arctic University of Norway. Before earning her PhD at Stockholm University, she gained a broad experience working with cultural heritage management and various kinds of (museum) dissemination in different parts of Norway. In 2018-2019, she initiated and produced Norway’s first archaeology podcast. In her current position, she will have a particular focus on metal detecting finds and cooperations with detectorists. She is also part of the working group articulating a citizen science program at MCH. Spangen is currently on the board of the Medieval Europe Research Community (MERC).
Steinar Kristensen – archaeologist graduated at University of Oslo. He has a broad excavation experience. In the latter years with particualar focus on digital documentation in various format from field to archive. Later activities includes an infrastructure project for digital documentation from archaeological excavation throughout Norway. He is involved in several research project as GIS-manager and engaged in citizens science and outreach at the Museum of Cultural History, University of Oslo.
Moderators:
Gabriela Manista – Lawyer, PhD candidate at the University of Warsaw, postgraduate at Sorbonne University. Currently working at the Digital Humanities Center, Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences as a researcher and Open Science Officer. Her academic work focuses on digital heritage. In the years 2019–2022 she was on the Board of the Polish Debating Foundation, conducting several projects with museums and cultural institutions in Poland.
Konrad Kiljan – Communication researcher at the Media Anthropology Department at University of Warsaw and New Ethos Lab at Warsaw University of Technology. Konrad analyzes persuasive mechanisms in political and business communication combining rhetorical theory with computational methods, including AI-assisted natural language processing techniques. Former Executive Director of Polish Debating Foundation, leader of educational projects with International Debate Education Association.
Based on the debate, a podcast and a brochure were created:
