Artefakt - Strona Muzeum Narodowego w Lublinie

nieznany (twórca), Pisanka

Rodzaj:
Twórca/wytwórnia:
Miejsce powstania:
Technika:
Tworzywo:
Wymiary:	Wysokość: 5,1 cm
Słowa kluczowe:
Nr inwentarzowy:	E/1369/ML
Stała lokalizacja:	Muzeum Narodowe w Lublinie (Zamek Lubelski), ul. Zamkowa 9, Lublin

Nota popularyzatorska

Pisanka to atrybut Świąt Wielkanocnych. Jajko zaś było symbolem życia, płodności, miłości i siły, symbolika ornamentów pisanych na nim pełniła ważną rolę magiczną. Na Lubelszczyźnie jajka zdobiono najczęściej techniką batikową, polegającą na pisaniu wzoru roztopionym woskiem za pomocą pisaka wykonanego z blaszki w formie lejka osadzonego na patyku (patrz: E/1117/ML).

Według rodzaju ornamentów pisanki lubelskie można podzielić na dwie zasadnicze grupy: północną, w której przeważa wzór jednobarwny o prostych liniach, i południową, o wielobarwnych i licznych zdobieniach wolutowych; w środkowej części Lubelszczyzny wpływy grup przenikały się i występowały ornamenty wielobarwne o prostych liniach. Dodatkowo w bogatej zdobniczo grupie południowej, w zależności od terenu stosowania kolorystki i motywów, wyróżniono podgrupy: biłgorajską, zamojską, tomaszowską i hrubieszowską. Pisanki w typie zamojskim, podobnym do biłgorajskiego (patrz: E/5444/ML), miały tło czerwone, czarne, brązowe i „cebulowe” z białymi, żółtymi i zielonymi zdobieniami w formie różnych gałązek i paproci (patrz: E/1038/ML), grabek oraz motywu słońca. Kształt słonecznej kuli łączono z symboliką ognia mającego zdolność zapładniana i dawania życia, którego ciepło było warunkiem wegetacji rozpoczynanej w okresie wiosennym.

W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Lublinie znajduje się około 2500 pisanek wykonanych przez twórców z Lubelszczyzny. Większość z nich powstała w latach 1950–1980. Znacząca część (około 500 sztuk) – niestety nieznanego autorstwa, pochodzi z początku XX wieku. Ta pisanka należy do najstarszych.

Wyszukiwarka

nieznany (twórca), Pisanka

Nota popularyzatorska