Artefakt - Strona Muzeum Narodowego w Lublinie

Kaproń, Jan (1866-1941) (rzeźbiarz), Chrystus Król

Rodzaj:
Twórca/wytwórnia:
Miejsce powstania:
Technika:
Tworzywo:
Wymiary:	Wysokość: 16 cm, Szerokość: 36,5 cm
Słowa kluczowe:
Nr inwentarzowy:	E/8100/ML
Stała lokalizacja:	Muzeum Narodowe w Lublinie (Zamek Lubelski), ul. Zamkowa 9, Lublin

Nota popularyzatorska

Kapliczki przydrożne o rozmaitej konstrukcji, rozsiane na terenie Lubelszczyzny i całego kraju, są dziełem cieśli i stolarzy ludowych. Umieszczane w nich figury to często prace anonimowych rzeźbiarzy, którzy inspiracji poszukiwali w kościołach, wzorując się na przedstawieniach gotyckich, barokowych i rokokowych. Mimo iż większość rzeźb opierała się na tradycyjnych schematach ikonograficznych i stanowiła kopie cudownych wizerunków, wyrażały one różnorodność talentu i indywidualność twórców. Znaczna część charakteryzowała się naturalizmem, uproszczeniem i geometryzacją kształtów (na przykład pochylenie głowy oznaczało smutek, a równoległe żłobienia miały oddawać falistość włosów lub szat), statycznością i przewagą spokoju nad ruchem, frontalnością układu, rytmicznością poszczególnych elementów, deformacją w proporcji ciała, syntetycznym traktowaniem bryły oraz dążeniem do redukcji elementów, wynikającymi z ekonomii materiału.

Materiałem rzeźbiarskim było najczęściej drewno, sporadycznie kamień i glina. Wybór surowca czy gatunku drewna był uzależniony od rodzaju i wielkości rzeźby, zamożności fundatora, a także dostępności materiału w okolicy. Ponadmetrowe figury umieszczane na słupach czy w kapliczkach domkowych lub brogowych, narażane na działanie słońca, deszczu i wiatru, rzeźbiono w najtwardszej dębinie. Niewielkie rzeźby przeznaczone do zadaszonych kapliczek lub domowych ołtarzyków wykonywano z miękkiego drewna lipowego lub innego liściastego, pozbawionego sęków – topoli, olchy czy gruszy. Do obróbki służyły proste narzędzia: noże koziki, siekierki i toporki czy też dłuta, zamawiane u miejscowych kowali. Prace, na podobieństwo pierwowzorów kościelnych, często pokrywano polichromią. Stosowano technikę olejną i tradycyjną kolorystykę. Twarze malowano w jasnych odcieniach różu przełamanych brązem. Włosy i zarost zwykle utrzymywano w ciemnych barwach. Szaty pokrywano farbą w kolorach przypisanych poszczególnym wizerunkom: suknie, płaszcz i welon Maryi malowano czerwienią, bielą i błękitem, biodrowe perizonium Chrystusa przeważnie było białe, a w kolorystyce ubiorów świętych starano się odtworzyć barwy z obrazów i autentycznych habitów.

Wyszukiwarka

Kaproń, Jan (1866-1941) (rzeźbiarz), Chrystus Król

Nota popularyzatorska