W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dzięki temu serwis internetowy może być maksymalnie bezpieczny i wygodny.  Zobacz politykę prywatności >>>

Wyszukiwarka

Wyświetl:
Wyszukiwanie zaawansowane
Nazwa obiektu / tytuł
Nr inwentarzowy
Autor / wytwórnia
Miejsce powstania
Data powstania
Rodzaj
Technika
Tworzywo
Słowa kluczowe
Strona Muzeum Narodowego w Lublinie > Katalog zbiorów > Święty Onufry
powrót do wyników
poprzedni
następny
Ikona z przedstawieniem św. Onufrego na pustyni. Święty klęczy ze złożonymi dłońmi przed wejściem do groty; spogląda na ukazaną w prawym górnym rogu Trójcę Świętą. Ubrany jest w przepaskę biodrową z liści, ma długie siwe włosy i gęstą brodę sięgającą za kolana. Jego głowę otacza promienista gloria. Trójca Święta ukazana jest w obłokach, pośród cherubinów. Po lewej siedzi Chrystus, ubrany jest w czerwony płaszcz odsłaniający tors i ranę na boku; na dłoniach widoczne są rany po gwoździach. W prawej dłoni trzyma berło. Jego głowę otacza delikatna gloria promienista. Chrystus spogląda na Boga Ojca, ukazanego jako starca ubranego w bladoróżową szatę spodnią i szary płaszcz, z nimbem trójkątnym wokół głowy. Bóg Ojciec błogosławi prawą ręką, w lewej trzyma kulę. Pomiędzy nimi w promienistej glorii widnieje gołębica Ducha Świętego. Od Trójcy Świętej ku Onufremu spływają promienie, symbol łaski. Ponad świętym, po lewej stronie widoczna jest palma, a przed nim – laska oraz owoce i warzywa (arbuz, pietruszka, gruszki, jabłka). Według legendy anioł codziennie przynosił Onufremu chleb i wodę, zaś po trzydziestu latach pobytu na pustyni wyrosło tam drzewo daktylowe oraz wytrysnęło źródło – ukazane na ikonie po prawej stronie. Za źródłem znajduje się lew. W prawym dolnym rogu ukazano koronę i berło. Ponad dolną krawędzią obrazu znajduje się pisana cyrylicą inskrypcja fundacyjna. Płótno opatrzone dublażem. Ikona oprawiona jest w manierystyczną czarną ramę, wielokrotnie profilowaną i zdobioną motywem kartuszowo-zawijanym, malowanym naprzemiennie błękitem i czerwienią (zdobienie w dużej mierze wybrakowane). Rama prawdopodobnie dobrana wtórnie.
Ikona z przedstawieniem św. Onufrego na pustyni. Święty klęczy ze złożonymi dłońmi przed wejściem do groty; spogląda na ukazaną w prawym górnym rogu Trójcę Świętą. Ubrany jest w przepaskę biodrową z liści, ma długie siwe włosy i gęstą brodę sięgającą za kolana. Jego głowę otacza promienista gloria. Trójca Święta ukazana jest w obłokach, pośród cherubinów. Po lewej siedzi Chrystus, ubrany jest w czerwony płaszcz odsłaniający tors i ranę na boku; na dłoniach widoczne są rany po gwoździach. W prawej dłoni trzyma berło. Jego głowę otacza delikatna gloria promienista. Chrystus spogląda na Boga Ojca, ukazanego jako starca ubranego w bladoróżową szatę spodnią i szary płaszcz, z nimbem trójkątnym wokół głowy. Bóg Ojciec błogosławi prawą ręką, w lewej trzyma kulę. Pomiędzy nimi w promienistej glorii widnieje gołębica Ducha Świętego. Od Trójcy Świętej ku Onufremu spływają promienie, symbol łaski. Ponad świętym, po lewej stronie widoczna jest palma, a przed nim – laska oraz owoce i warzywa (arbuz, pietruszka, gruszki, jabłka). Według legendy anioł codziennie przynosił Onufremu chleb i wodę, zaś po trzydziestu latach pobytu na pustyni wyrosło tam drzewo daktylowe oraz wytrysnęło źródło – ukazane na ikonie po prawej stronie. Za źródłem znajduje się lew. W prawym dolnym rogu ukazano koronę i berło. Ponad dolną krawędzią obrazu znajduje się pisana cyrylicą inskrypcja fundacyjna. Płótno opatrzone dublażem. Ikona oprawiona jest w manierystyczną czarną ramę, wielokrotnie profilowaną i zdobioną motywem kartuszowo-zawijanym, malowanym naprzemiennie błękitem i czerwienią (zdobienie w dużej mierze wybrakowane). Rama prawdopodobnie dobrana wtórnie.

nieznany (malarz), Święty Onufry



Wysokość: 76,5 cm, Szerokość: 122 cm








S/Mal/426/ML
Muzeum Narodowe w Lublinie (Zamek Lubelski), ul. Zamkowa 9, Lublin
Brak kolekcji

Nota popularyzatorska

Święty Onufry, jeden z tak zwanych ojców pustyni, żył w IV wieku na terenie Egiptu. Był eremitą, spędził większość życia w odosobnieniu na Pustyni Tebaidzkiej. Według legend święty pochodził z Persji, z rodziny królewskiej, jednak wyrzekł się należnych mu tytułów i majątku, poświęcając się modlitwie.

Ikonografia świętego zwykle ukazuje jego ascetyczny styl życia: za odzienie służą Onufremu jedynie przepaska biodrowa oraz wyjątkowo długie włosy i broda. Na wizerunku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Lublinie możemy jednak odnaleźć elementy świadczące o jego królewskim pochodzeniu – na uboczu, w rogu pola obrazowego umieszczono koronę i berło. Przedstawienie zawiera również inne odniesienia do przekazów o życiu świętego: po prawej stronie ukazane jest źródło, które miało wytrysnąć w miejscu przebywania świętego, za nim widoczny jest lew, który miał wykopać miejsce pochówku pustelnika. Ukazane przed Onufrym laska oraz owoce i warzywa oznaczają opiekę Boga, który zsyłał świętemu pożywienie za pośrednictwem anielskiego wysłannika. Trójca Święta, ukazana w strefie nieba, czuwa nad pustelnikiem.

Przedstawienie zdradza wiele wpływów malarstwa zachodniego, typowych dla warsztatów pogranicza kulturowego. Wskazują na nie: klęcząca poza świętego, Trójca Święta w typie nowotestamentowym, promienista gloria, putta oraz dążenie do realistycznego ukazania pejzażu. Są to motywy niespotykane na kanonicznych ikonach, za to wpisujące się w repertuar form właściwych dla XVIII-wiecznej sztuki zachodniej. Wizerunek powstał w połowie tego stulecia, o czym informuje umieszczona ponad dolną krawędzią obrazu pisana cyrylicą inskrypcja fundacyjna: „Tę ikonę sprawili sługa boży Grzegorz Dudicz i sługa boży Stefan Puhoj do cerkwi Sosnowskiej Roku Bożego 1744, miesiąca maja, dnia […]”.

Fundusze Europejskie - Logotyp
Rzeczpospolita Polska - Logotyp
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Logotyp
Unia Europejska - Logotyp