Czas powstania: 2500 a 2000 lat przed naszą erą
Materiał: glina
Wymiary: wysokość 10,7 centymetra, średnica od 5,8 centymetra do 13,5 centymetra
Waga: 607 gramów
Zbiory: Muzeum Narodowe w Lublinie
Lepiony ręcznie, pękaty kubek ma brązowo-ceglany, naturalny kolor gliny. Miejscami przebija barwa szara lub kremowa. Naczynie składa się z dna, brzuśca, wylewu i ucha. Brzusiec jest szerszy po środku, wylew rozchylony na zewnątrz. Razem tworzą kształt przywodzący na myśl małą wazę. Mniej więcej od połowy brzuśca, aż nad krawędź wylewu do kubka przylega ucho, doklejone lekko po skosie. Wieńczy je nieco przekrzywiona, uproszczona głowa barana. Porównując ją do przedstawień barana powstałych w późniejszych stuleciach, można odnieść wrażenie, że wyszła ona spod ręki dziecka. Nie ma wyraźnie wymodelowanych cech anatomicznych. Mimo to da się rozpoznać podłużny grzbiet pyska oraz dwa głębokie, okrągłe oczodoły. Baran ma również charakterystyczny żłobione łuki okalające jego czaszkę. W ten sposób osoba, która ulepiła kubek oddała baranie rogi. Większość powierzchni kubka pozbawiona jest dekoracji. Dwie, subtelne linie malutkich, prostokątnych żłobień obiegają górę wylewu. W pierwszej, górnej linii są ustawione po skosie. W drugiej poniżej przylegają górnymi końcami do siebie tworząc pas małych skośnych daszków. Na brzuścu, w miarę równych odstępach, trzy zdobienia przypominające kształtem widełki. Składają się z głęboko wyrytej w pionie ciągłej linii oraz odchodzących od niej po obu stronach w dół lekko wygiętych linii. Tworzą je kropeczki – niczym ślady po igle. Naczynie ma liczne blizny po klejeniu i dosztukowywaniu ubytków. Szczególnie wyraźnie linie klejenia zaznaczone są w jego wnętrzu.
Naczynie zostało znalezione podczas badań archeologicznych prowadzonych w latach 60. XX wieku w Kolonii Nałęczów w województwie lubelskim. Reprezentuje ono tak zwaną kulturę pucharów lejkowatych – jedną z największych kultur archeologicznych neolitu. Kubek stanowił prawdopodobnie wyposażenie grobu. Jego cechą charakterystyczną jest głowa barana wieńcząca ucho. Przedstawienia baranów znane są z kilku kultur neolitycznych Europy. Wielka rola owiec i baranów w gospodarce osad neolitycznych odzwierciedlała się w kulcie religijnym. Czczenie barana mogło się wiązać z bóstwami, a także z magią, obrzędami sprowadzania deszczu, czy kultem płodności. Barany składano również często w ofierze.
