UNIA LUBELSKA
UNIA NARODÓW, KULTUR, LUDZI
Miasto Lublin jako dziedzictwo idei Unii Lubelskiej zawartej między Polską i Litwą w 1569 roku zostało uhonorowane w 2007 roku Znakiem Dziedzictwa Europejskiego utworzonym w ramach inicjatyw międzyrządowych państw europejskich.
W związku z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1194/2011/UE z dnia 16 listopada 2011 r. ustanawiającą działanie Unii Europejskiej na rzecz Znaku Dziedzictwa Europejskiego wszystkie miejsca, którym dotychczas przyznano ZDE, musiały ponownie złożyć aplikację o jego uzyskanie.
W naborze 2014 państwa uprawnione do składania propozycji, przekazały do Komisji Europejskiej ogółem 36 kandydatur. Europejski panel ekspertów zarekomendował przyznanie Znaku 16 kandydaturom, przy czym Polska jest jedynym krajem UE, który uzyskał aż 3 nominacje. Są to:
• Unia Lubelska (Lublin) – Kościół p. w. Św. Stanisława wraz z Klasztorem Dominikanów, Kościół św. Trójcy, pomnik Unii Lubelskiej;
• Historyczna Stocznia Gdańska – obiekty związane z postaniem „Solidarności” tj. budynek „Sali BHP”, Brama nr 2 i Plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców wraz z murem i tablicami inskrypcyjnymi oraz Europejskie Centrum Solidarności;
• Konstytucja 3 Maja.
19 grudnia 2014 r. panel międzynarodowych ekspertów ponownie przyznał Miastu Lublin Znak Dziedzictwa Europejskiego. Uroczyste wręczenie przyznanego Znaku miało miejsce w Solvay Library w Brukseli, w dniach 15-16 kwietnia 2015.
Unia Lubelska. Unia narodów, kultur ludzi jest symbolem europejskich idei integracyjnych, ponadnarodowego dziedzictwa demokracji i tolerancji oraz dialogu kultur między wschodem i zachodem.
Unia Lubelska jest dziedzictwem europejskim, stanowiąc archetyp Unii Europejskiej w budowaniu federacji państw i społeczeństw obywatelskich współczesnej Europy.
Materialnymi nośnikami pamięci o Unii Lubelskiej są w przestrzeni Lublina zabytki będące świadkami zawarcia Unii i ją upamiętniające, przede wszystkim: Kaplica Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim, gdzie odbyły się obrady sejmu i podpisanie aktu w 1569 roku, zespół klasztorny oo. dominikanów, w którym odprawiono uroczystą mszę św. po zawarciu Unii oraz Pomnik Unii Lubelskiej na Placu Litewskim – świadectwo pamięci o Unii także po upadku Rzeczypospolitej.
Znak Dziedzictwa Europejskiego został przyznany Lublinowi jako miastu, które jest symbolem europejskich idei integracyjnych, ponadnarodowego dziedzictwa demokracji i tolerancji oraz dialogu kultur między Wschodem a Zachodem. W tym znaczeniu Znak ten obejmuje istotne aspekty budujące tożsamość całego miasta.
Przyznanie Znaku będzie miało istotne znaczenie dla promocji wartości dziedzictwa Lublina i wiedzy o roli naszego miasta w historii Europy.
Znak Dziedzictwa Europejskiego 2015. Unia Lubelska 1569 – film prezentowany podczas ceremonii
Znak Dziedzictwa Europejskiego (ZDE) to działanie Unii Europejskiej ustanowione w 2011 r., utworzone na wzór istniejącej wcześniej pod tym samym szyldem inicjatywy międzyrządowej uruchomionej w 2006 r. Jej celem jest wzmocnienie u obywateli europejskich, w szczególności u młodych ludzi, poczucia przynależności do UE, w oparciu o wspólne wartości i elementy europejskiej historii i dziedzictwa kulturowego. Jego zadaniem jest również poprawa rozumienia przez obywateli europejskich historii Europy i procesu budowania Unii, a także ich wspólnego, a jednocześnie różnorodnego dziedzictwa kulturowego, w powiązaniu z wartościami demokratycznymi i prawami człowieka. Celem programu jest wyróżnienie obiektów dziedzictwa, które sławią i symbolizują integrację, ideały oraz historię Europy. Program ten ma docelowo stać się działaniem wspólnotowym, które wzmocni współpracę pomiędzy Unia Europejską, jej państwami członkowskimi, instytucjami krajowymi i Radą Europy, jak również współpracę między sektorami prywatnym i publicznym oraz organizacjami pozarządowymi.
Znak Dziedzictwa Europejskiego został stworzony w celu wskazania znaczącej roli, jaką dziedzictwo europejskie odegrało w procesie integracji europejskiej; Celem inicjatywy jest promowanie tożsamości europejskiej i wspólnej historii Europy w oparciu o europejskie dziedzictwo. Z tego względu Znak ma służyć podkreśleniu symbolicznej wartości obiektów, które odegrały znaczącą rolę w historii i kulturze Europy lub budowaniu Unii Europejskiej i nadaniu im odpowiedniej rangi. ZDE otrzymują obiekty które posiadają zasadnicze znaczenie dla historii i dziedzictwa kulturowego Europy.
