Najnowsze osiągnięcia technologii 3D są coraz częściej wykorzystywane w muzealnictwie i archeologii. Skanowanie 3D eksponatów muzealnych przyczynia się do ich popularyzacji, a możliwość stworzenia wirtualnych kolekcji zwiększa atrakcyjność prezentacji muzealnej. Digitalizacja zbiorów muzealnych pozwala na zachowanie wizerunków eksponatów na wiele lat. Umożliwia przestrzenne zobrazowanie obiektu, szczegółową dokumentację tekstury, koloru i stanu zachowania. Technologia skanowania 3D sprawdza się również w analizach śladów użytkowania artefaktów. Ślady te pozwalają odpowiedzieć na pytania czy i jak używany był dany przedmiot.

1. Prezentacja 3D zabytek drewniany.

Przedmiot drewniany – kółko z otworem odkryty na głębokości 3 metrów w wykopie zlokalizowanym w północnym skrzydle zamku lubelskiego, w 2005 r.. Ścienione jednostronnie krawędzie sugerują, że przedmiot ten mógł pełnić funkcję pokrywki naczynia do przechowywania pożywienia (?). Otwór na środku służyłby wówczas do wprowadzania jakiegoś narzędzia do ubijania czy mieszania. Nie jest jednak wykluczona inna funkcja przedstawionego obiektu. Przedmiot wykonany został z drewna drzewa liściastego: brzozy, lipy lub topoli.

Doskonale zachowany średniowieczny klucz żelazny został odkryty w 2007 roku w wykopie archeologicznym zlokalizowanym na terenie dziedzińca zamkowego, w warstwie na głębokości około 3,5 m. Egzemplarz posiada bardzo mały pierścieniowaty uchwyt, pełną laskę i kwadratowe pióro zaopatrzone w pięć nacięć. Na podstawie innych towarzyszących zabytków odkrytych w warstwie kulturowej, chronologię klucza określono na XII-XIII w.

 

 

3. Prezentacja 3D dno średniowiecznego naczynia glinianego ze znakiem garncarskim.

Znaki garncarskie to symbole odciśnięte na zewnętrznej stronie den, charakterystyczne dla ceramiki słowiańskiej z okresu średniowiecza. Są one z reguły wypukłe i usytuowane centralnie w stosunku do osi naczynia. Najczęstszymi motywami są symbole: krzyża, koła, swastyki, wieloboków. Część den glinianych naczyń odkrytych na terenie wzgórza zamkowego w Lublinie ma takie znaki. Zaprezentowany w formie trójwymiarowego skanu fragment garnka, posiadający znak garncarski w formie wieloboku, został odkryty w 1969 roku w wykopie zlokalizowanym przy Kaplicy św. Trójcy.
Znaki występujące na dnach naczyń wczesnośredniowiecznych są jedną z najciekawszych  i dotychczas nie wyjaśnionych tajemnic przeszłości. Występują one na dnach naczyń, które wykonywano stosując technikę obtaczania na kole garncarskim. Niektórzy przypisywali tym znakom znaczenie symboli religijnych. Nie jest też wykluczone, że były to znaki wykonywane na życzenie odbiorcy i miały charakter własnościowy lub dekoracyjny. Być może słowiańscy garncarze oznaczali dna chcąc „podpisać” swoje produkty. Inaczej mówiąc, były to znaki rzemieślnicze pracowni garncarskich, a ich celem było wyróżnienie wyrobów poszczególnych garncarzy. Wskazuje się na ich bezpośredni związek z kołem garncarskim. Negatyw takiego znaku znajdował się na zewnętrznej stronie tarczy koła.
Zdecydowana większość odkrywanych obecnie przez archeologów den naczyń nie posiada jednak takich symboli. Ten fakt jeszcze bardziej utrudnia interpretację przeznaczenia egzemplarzy ze znakami.

 

Zadanie realizowane jest w ramach projektu Relikty średniowiecznej drewnianej zabudowy wzgórza zamkowego w Lublinie –badania interdyscyplinarne i konserwacja dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury