Kaplica Trójcy Świętej na lubelskim zamku. Historia, teologia, sztuka, konserwacja 17-19.10.2018

Konferencja naukowa: Kaplica Trójcy Świętej na lubelskim zamku. Historia, teologia, sztuka, konserwacja. 100 lat konserwacji fresków

Kaplica Trójcy Świętej, 17-19 października 2018

W sierpniu 2018 roku mija 600-lat od namalowania fresków w Kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie. Kulminacją obchodów rocznicowych będzie konferencja naukowa poświęcona kaplicy, jej architekturze, malowidłom, konserwacji i politycznym okolicznościom inicjatywy fundatorskiej Władysława Jagiełły. Impulsem do jej zorganizowania był nie tylko fakt, że ostatnia taka konferencja, poświęcona kaplicy odbyła się 1997 roku. Minione dwadzieścia lat to czas intensywnych prac konserwatorskich nad kilkoma zespołami bizantyńsko-ruskich malowideł w Polsce, nowe możliwości badawcze, wypracowane dzięki postępowi technicznemu jak i nowe ustalenia historii i historii sztuki. Konferencja ma na celu podsumowanie dotychczasowych badań i ustaleń ale i wymianę doświadczeń w gronie specjalistów. Zaproszeni goście będą mieli okazję dyskusji w gronie przedstawicieli różnych dziedzin, teoretyków jak i praktyków.

Wystrój malarski Kaplicy to najcenniejszy i najlepiej zachowany zespół malarski, spośród kilku znanych nam fundacji bizantyńsko-ruskich króla Władysława Jagiełły. Nieustanna troska o tak bezcenny obiekt jak Kaplica Trójcy Świętej wymaga współpracy badaczy teoretyków jak i specjalistów wykorzystujących innowacyjne technologie, dla właściwego zabezpieczenia obiektu jak i lepszego poznania jego substancji. Konferencja da możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń, które z pewnością przyczynią się do jeszcze gruntowniejszego poznania zabytku i wypracowania właściwych metod jego ochrony.

Program konferencji

17 października

Galeria Malarstwa Polskiego XVII-XIX wieku

13.00–13.30 – powitanie, dr Katarzyna Mieczkowska, Dyrektor Muzeum Lubelskiego

13.30–13.50 – prof. dr hab. Władysław Zalewski (Akademia Sztuk Pięknych, Kraków) – Konserwacja malowideł bizantyńskich w prezbiterium katedry w Sandomierzu.

13.50–14.10 – prof. dr hab. Małgorzata Smorąg-Różycka (Uniwersytet Jagielloński) – Bizantyńskie malowidła króla Władysława II Jagiełły: pytania i dylematy badawcze.

14.10–14.30 – mgr Marcin Walkowiak (Uniwersytet Poznański) – Przedstawienia Władysława Jagiełły w Kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie. Propozycje nowego spojrzenia przez pryzmat funkcji politycznej zespołu jagiellońskich dekoracji graeco opera.

14.30–15.00 – przerwa na kawę

15.00–15.20 – prof. Darius Baronas (Akademia Nauk, Wilno) – Indywidualna religijność Władysława Jagiełły.

15.20–15.40 – dr hab. Paweł Kras (Katolicki Uniwersytet Lubelski) – Pietas regia: praktyki religijne i działalność fundacyjna Jagiellonów.

15.40–16.00 – dr Dariusz Kopciowski (Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków)  – Jagiellońska przeszłość kościoła pobrygidkowskiego w Lublinie.

18 października

Galeria Malarstwa Polskiego XVII-XIX wieku

10.00–10.20 – dr hab. Andrzej Rozwałka (Uniwersytet Rzeszowski) – Kiedy i gdzie powstała najstarsza kaplica grodowa we wczesnośredniowiecznym Lublinie?

10.20–10.40 – mgr Karolina Molga (Akademia Sztuk Pięknych, Kraków) – Juliusza Makarewicza metody konserwacji bizantyńskich malowideł ściennych w Polsce.

10.40–11.10 – przerwa na kawę

11.10–11.30 – dr Andrzej Frejlich (Muzeum Lubelskie) – Podróż profesora Stanisława Tomkowicza do Lublina. Początki polskiej refleksji naukowej nad freskami Kaplicy Trójcy Świętej.

11.30–11.50 – dr Seweryn Kuter (Katolicki Uniwersytet Lubelski, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym) – „Obraz Chrystusa pana w młodym wieku […] pięknością i starożytnością znakomity”. Czy wizerunek Zbawiciela pochodzący z Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie namalował Albrecht Bouts?

11.50–12.50 – dyskusja
12.50–14.30 – przerwa

15.00–15.20 – mgr Marta Cyran i mgr Maciej Drewniak (Muzeum Lubelskie) –- Kaplica Trójcy Świętej i wzgórze zamkowe w Lublinie w świetle źródeł archeologicznych.

15.20–15.40 – mgr Jolanta Żuk-Orysiak (Muzeum Lubelskie) – Sprawozdanie z prac konserwatorskich prowadzonych w Kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie.

15.40–16.20 – przerwa na kawę

16.20–16.40 – dr inż. Stanisław Karczmarczyk (rzeczoznawca Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego) – Diagnostyka i realizacja zabezpieczeń stabilizujących ściany i sklepienia Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie jako struktury nośnej dla cennych polichromii.

16.40–17.00 – mgr Joanna Sobczyk, dr Julio M. del Hoyo-Meléndez (Muzeum Narodowe w Krakowie, Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych, Krajowe Centrum Badań nad Dziedzictwem), dr inż. Agnieszka Sadłowska-Sałęga, dr inż. Krzysztof Wąs i dr hab. inż. Jan Radoń, prof. UR (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji) – Strategia ochrony bizantyńsko-ruskich malowideł ściennych Kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie.

17.00–17.20 – mgr Piotr Frączek, mgr Karolina Budkowska, mgr Barbara Łydżba-Kopczyńska, mgr Michał Obarzanowski, dr Julio M. del Hoyo-Meléndez (Muzeum Narodowe w Krakowie, Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Zabytkowych, Krajowe Centrum Badań nad Dziedzictwem) – Malowidła ścienne w Kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie w świetle badań fizykochemicznych.

19 października

Kaplica Trójcy Świętej

9.00 – 9.20 – dr Piotr Jamski (Instytut Sztuki PAN) – Piotr Piotrowicz Pokryszkin a sprawa badań kaplicy zamkowej w Lublinie.

9.20–9.40 – dr inż. arch. Bartłomiej Kwiatkowski, dr inż. Krzysztof Janus (Politechnika Lubelska) – Bezinwazyjne badania Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie z wykorzystaniem skanera 3d i georadaru.

9.40–10.00 – mgr Małgorzata Dobrzyńska-Musiela, dr inż. Bartosz Mitka, mgr Jędrzej Musiela („RESTAURO” Sp. z o.o. Pracowania konserwacji architektury, malarstwa i rzeźby – Toruń) – Wizualizacja zabytku metodą synergii obrazów cyfrowych z chmurami punktów na przykładzie Kaplicy pw. Trójcy Świętej na zamku w Lublinie.

10.00–10.20 – dr hab. Agnieszka Gronek (Uniwersytet Jagielloński) – O dwóch mistagogiach liturgicznych na przykładzie malowideł w sanktuariach: kaplicy zamkowej w Lublinie i cerkwi w Posadzie Rybotyckiej.

10.20–10.50 – przerwa na kawę

10.50–11.10 – prof. dr hab. Jan Ptak (Katolicki Uniwersytet Lubelski) – O niektórych detalach w wyglądzie zbrojnych postaci na freskach Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie.

11.10–11.30 – dr hab. Mieczysław Stec (prof. ASP, Akademia Sztuk Pięknych, Kraków) – Bizantyńsko-ruskie malowidła w Wiślicy – historia i konserwacja.

11.30–11.50 – mgr Agata Mamoń (konserwator dzieł sztuki – Małopolska) – Wybrane problemy konserwacji malowideł bizantyńsko-ruskich kaplic Mariackiej i Świętokrzyskiej w katedrze na Wawelu.

11.50–12.10 – dr Marcin H. Gapski (Muzeum Lubelskie, Katolicki Uniwersytet Lubelski) – Kaplica Trójcy Świętej jako atrakcja turystyczna i miejsce edukacji historycznej i kulturowej.

12.10–12.30 – dyskusja

12.30 – zamknięcie obrad