Festiwal Dziedzictwa Kresów w Lubaczowie

W dniach 27 lipca – 6 sierpnia 2023 w Lubaczowie odbywał się Festiwal Dziedzictwa Kresów. Muzeum Narodowe w Lublinie oraz jego oddział — Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej było współorganizatorem tegorocznej edycji wydarzenia.

Jednym z głównych komponentów programu Festiwalu było Ogólnopolskie Spotkanie Środowisk Kresowych. Spotkanie stało się okazją dla przedstawicieli organizacji i instytucji, by wymienić się doświadczeniami w działaniach związanych z zachowaniem i popularyzacją materialnego i niematerialnego dziedzictwa ziem wschodnich.

W tym roku nasz oddział zainicjował Seminarium Edukacji o Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej. Wydarzenie skierowane zostało w szczególności do nauczycieli szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych, a także edukatorów zainteresowanych tematyką dziedzictwa kulturowego ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Celem Seminarium była popularyzacja działań edukacyjnych poświęconych tej tematyce, a także dyskusja nad metodami nauczania dzieci i młodzieży na każdym etapie edukacyjnym. Seminarium było okazją do wymiany poglądów i doświadczeń w zakresie edukacji szkolnej i pozaszkolnej. 

Na program Seminarium składały się wykłady, warsztaty połączone objazdem terenowym oraz udział w Festiwalu Dziedzictwa Kresów w Lubaczowie. Uczestnicy mieli okazję wysłuchać wystąpień nauczycieli, pedagogów i edukatorów muzealnych, którzy poprzez różnorodne działania edukacyjne upowszechniają wiedzę o dziedzictwie kulturowym ziem wschodnich wśród uczniów. Poruszone zagadnienia dotyczyły m.in. praktycznych sposobów upamiętniania rocznic okolicznościowych, ważnych postaci historycznych, organizacji szkolnych konkursów, znaczenia dziedzictwa kulturowego w budowaniu tożsamości czy wykorzystania gier planszowych jako materiałów edukacyjnych. Przedstawiono także rolę digitalizacji z wykorzystaniem efektów dokumentacji 3D w kontekście upowszechniania zabytków kultury materialnej.

Podczas Seminarium usłyszeliśmy wystąpienia ekspertów na temat edukacji i turystyki kresowej w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, które zostały podsumowane dyskusją z przedstawicielami środowisk naukowych, pedagogicznych, muzealnych i kresowych. Wypracowane strategie edukacyjne przyczynią się do wzmocnienia kompetencji kadry nauczycielskiej w obrębie popularyzacji tematyki kresowej wśród dzieci i młodzieży, co jest jednym z kluczowych celów całego Festiwalu.

Ważny punkt programu stanowiła premiera filmu „Hruszów – wspólnota ponad granicą” w reż. Mateusz Osiadacza z Midgard Studio, prezentującego uniwersalność i transgraniczność materialnych i niematerialnych dóbr kultury, nauki, sztuki oraz konieczność ich zachowania dla następnych pokoleń. Muzeum zaprezentowało również najnowszą mediatekę Historii Mówionej, której bohaterami są osoby mające swoje korzenie na Kresach.

W ramach Festiwalu odbyły się liczne wydarzenia towarzyszące z udziałem lokalnej społeczności, m.in. muzyczno-taneczny spektakl Zespołu Tańca Dawnego Belriguardo, pokaz żonglerki flagami Sbandieratori Belriguardo z Lublina, Kino Kresowe (projekcja filmów produkcji MZWDR, projekcja o digitalizacji 3d norweskiego kościoła produkcji MHK), warsztaty terenowe dla nauczycieli wraz z oprowadzaniem (Lublin, Zamość, Budy, Basznia Dolna, Radruż, Horyniec-Zdrój, Lubaczów), spotkanie autorskie z Mirkiem Osip-Pokrywką „Lwów i Ziemia Lwowska”, spotkanie autorskie z Elżbietą Niewolską, „Rzeczpospolita Tłumacka. Od ruskiej osady do zagłady polskiego miasteczka Tłumacz”, warsztaty kulinarne, warsztaty rekonstrukcji dawnego rzemiosła w wykonaniu złotnika Dawida Lewandowskiego oraz prezentacja wystawy planszowej „Unia Lubelska”.

Wydarzenia realizowane jest w ramach projektu „Dziedzictwo dostępne. Profesjonalizacja kadr kultury i upowszechnienie dziedzictwa kulturowego – interdyscyplinarne partnerstwo Muzeum Narodowego w Lublinie i Muzeum Historii Kultury w Oslo”. Projekt korzysta z dofinansowania o wartości 483 000 € otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest zbudowanie trwałego międzynarodowego partnerstwa oraz sieci polsko-norweskiej współpracy.

Beneficjent: Muzeum Narodowe w Lublinie
Partner projektu: Muzeum Historii Kultury w Oslo