W 2022 roku Muzeum Narodowe w Lublinie przy wsparciu i pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowało pierwszą w Polsce ekspozycję poświęconą życiu i twórczości jednej z najwybitniejszych artystek polskiego pochodzenia – Tamary Łempickiej. Wystawa „Tamara Łempicka – kobieta w podróży” (18 marca–14 sierpnia 2022 roku) potwierdziła niezwykłe zainteresowanie polskiej publiczności twórczością artystki, o czym świadczy liczba zwiedzających – ekspozycję zobaczyło ponad 86 000 osób.
Niesłabnące zainteresowanie twórczością Łempickiej, a także współpraca z rodziną malarki oraz z prowadzoną przez nią fundacją Tamara Lempicka Estate umożliwiła Muzeum Narodowemu w Lublinie rozpoczęcie szeroko zakrojonych działań mających na celu stworzenie wystawy stałej na Zamku Lubelskim poświęconej życiu i twórczości Tamary Łempickiej.
Zakupiona do zbiorów Muzeum kolekcja, na którą składa się dwanaście płócien oraz sześć prac na papierze, ma ogromną wartość merytoryczną dla badaczy twórczości artystki ze względu na jej przekrojowy charakter, reprezentujący wszystkie okresy twórczości malarki – począwszy od lat 20., a skończywszy na latach 70. XX wieku.
Prezentowane od 23 czerwca 2023 roku w siedzibie głównej Muzeum dzieła Tamary Łempickiej ukazują styl artystki wypracowany w jeszcze w latach 30. XX wieku, w którym malarka posługuje się mocnym rysunkiem, wyrazistym światłocieniem, surowością formy oraz ostrością koloru. Obiekty z lat 40. reprezentują etap twórczości, w którym można odnaleźć wpływy sztuki dawnej oraz edukacji w pracowni André Lhote’a. Przykładem może być tu obraz Cytryna, w którym prozaiczne przedmioty zostały ukazane w starannych aranżacjach. Wyjątkowa kompozycja osadzona w otwartej przestrzeni stajni zawiera także przesłanie moralne, nakazujące myślenie o upływie czasu i przemijalności rzeczy. Dzieła z lat 50. i 60. XX wieku stanowią natomiast doskonały przykład wypracowywania przez Łempicką nowego języka malarskiego – w pracach z tego okresu można zauważyć powolne odejście od stylu zdefiniowanego jeszcze w latach 30. XX wieku. Artystka, nie rezygnując z tematów, jakimi są akt czy martwa natura, coraz częściej skłania się ku przedstawieniom pozbawionym mocnej geometryzacji postaci, z kolei obiekty z lat 70. i 80. ukazują kolejne nowe konwencje w malarstwie artystki. W zakupionym zbiorze można zaobserwować zarówno zmianę techniki malarskiej, jak i odejście od klasycznych motywów w stronę malarstwa abstrakcyjnego. Obrazy malowane za pomocą szpachli o monochromatycznej, rozświetlonej, rozmytej palecie barw zaczynają ujawniać wrażliwość Łempickiej na nagłe zmiany światła, podczas gdy kompozycje abstrakcyjne nie są wyłącznie próbą ponownego zainteresowania swoją sztuką amerykańskiej krytyki, ale pewnego rodzaju zróżnicowanym dialogiem z tradycją malarstwa abstrakcyjnego. Artystka, posługując się skomplikowanymi układami przenikających się wstęg, barwnych pasów oraz geometrycznych form wypełnionych zróżnicowaną fakturą malarską, tworzy nowy język, który staje się aktualizacją dekoracyjnych aspektów jej malarstwa.
Dotychczas w polskich zbiorach państwowych znajdowały się tylko dwa obrazy Tamary Łempickiej: Lasstitude z 1927 roku (w Muzeum Narodowym w Warszawie) oraz Martwa natura z około 1950 roku (w Muzeum Mazowieckim w Płocku).
Zakup 18 obiektów autorstwa Tamary Łempickiej z kolekcji Victora Manuela Contrerasa zrealizowany ze środków rezerwy ogólnej Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego przy udziale Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa zakupionych prac organizowana przez Muzeum Narodowe w Lublinie we współpracy z Tamara de Lempicka Estate.
Specjalne podziękowania dla:
Maestro Victor Manuel Contreras, 1941-2023
Mario Arturo Santana Salgado
Maciej Ziętara, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Meksykańskich Stanach Zjednoczonych i Republice Kostaryki
Anna Bazańska, Radca-Minister Ambasady Polski w Meksyku
Zofia Ziółkowska, I sekretarz ds. dyplomacji publicznej i kulturalnej Ambasady Polski w Meksyku
Jolanta Miśkowiec, Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci,
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Piotr Szpanowski, Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Wojciech Kwiatkowski, Dyrektor Departamentu Finansowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Paweł Orkisz, Zastępca Dyrektora ds. Procesów Zarządzania i Organizacji, Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki
Jeffrey Fuller
Xawery Wolski
Marisa de Lempicka
Victoria de Lempicka